Leasing zwrotny (z ang. sale and leaseback) jest mniej popularny wśród przedsiębiorców niż klasyczny leasing operacyjny, jednak z pewnością warto wziąć takie rozwiązanie pod uwagę. Leasing zwrotny samochodu pozwala bowiem na pozyskanie dodatkowych środków (np. na wdrożenie nowej technologii czy spłatę zobowiązań), nie tracąc jednocześnie możliwości dalszego korzystania z danego środka transportu. Na czym polega taka procedura i jakie można odnieść korzyści z leasingu zwrotnego?
Leasing zwrotny – definicja
Zgodnie z definicją Głównego Urzędu Statystycznego leasing zwrotny to forma leasingu finansowego, w którym leasingodawca (np. firma leasingowa) nabywa dobro inwestycyjne od leasingobiorcy, a następnie przekazuje mu daną rzecz do dalszego użytkowania lub pobierania pożytków. W tej sytuacji leasingobiorca jest zarówno dostawcą przedmiotu umowy, jak i podmiotem, który z niego korzysta. W ramach umowy leasingobiorca płaci raty leasingowe, które stanowią dlań koszty uzyskania przychodu. Transakcja umożliwia leasingobiorcy odmrożenie kapitału i jest to główna korzyść, jaką zapewnia leasing zwrotny. Co to znaczy? Otóż po sprzedaniu aktywów leasingobiorca odzyskuje część pieniędzy wydane na ich zakup, które następnie może wykorzystać w dowolny sposób, czyli na przykład na spłatę zobowiązań lub rozwój działalności.
Leasing zwrotny – co to jest w praktyce?
Zgodnie z Krajowym Standardem Rachunkowości Nr 5 “Leasing, najem i dzierżawa” (9.1 IX Leasing zwrotny) w świetle prawa cywilnego na leasing zwrotny składają się dwie umowy. Najpierw właściciel aktywów zbywa je na rzecz leasingodawcy. Następnie finansujący (nowy właściciel aktywów) przekazuje je korzystającemu (czyli zbywcy aktywów) do używania lub używania i pobierania pożytków w zamian za wynagrodzenie uiszczane w ratach leasingowych. Dla celów księgowych umowa sprzedaży i umowa oddania przedmiotu w leasing rozpatrywane są łącznie. Jeśli chodzi o to, jaki okres może obejmować umowa o leasing zwrotny, definicja tego nie podaje. Wszystko bowiem zależy od rodzaju umowy leasingowej (leasing zwrotny może nosić znamiona leasingu operacyjnego lub finansowego) oraz kategorii aktywów.
Jak w praktyce przebiega leasing zwrotny samochodu? Przykład:
- Firma transportowa kupuje samochód dostawczy na potrzeby prowadzonej działalności usługowej.
- Firma transportowa sprzedaje samochód firmie leasingowej.
- Firma transportowa zawiera umowę z firmą leasingową, w ramach której samochód „wraca” do pierwotnego właściciela (czyli firmy transportowej).
- Firma transportowa korzysta z samochodu w zamian za uiszczanie rat leasingowych w wysokości wskazanej w umowie.
- Po zakończeniu umowy firma transportowa może ponownie stać się właścicielem samochodu. W leasingu finansowym samochód przechodzi na własność po zapłacie ostatniej raty, w leasingu operacyjnym leasingobiorca może wykupić samochód lub z niego zrezygnować.
- W praktyce samochód cały czas pozostaje pod kontrolą firmy transportowej, zmienia się jedynie jego właściciel.
Korzyści z leasingu zwrotnego dla leasingobiorcy
Czy można zjeść ciastko i mieć ciastko? W świecie biznesu wszystko jest możliwe i wiele wskazuje na to, że tak w istocie działa leasing zwrotny. Definicja Głównego Urzędu Statystycznego podaje, że jest to sposób na odmrożenie kapitału – i rzeczywiście tak jest. Firma może odzyskać część pieniędzy, które straciła na zakup aktywów (w naszym przypadku – samochodu) i tym samym poprawić swoją płynność finansową. Dodatkowe środki można przeznaczyć np. na wdrożenie systemu bezpieczeństwa, zakup nowej maszyny lub pojazdu czy spłatę kredytu w banku. Jednak szybki zastrzyk dodatkowych środków i poprawa płynności finansowej to nie wszystko. Korzyści z leasingu zwrotnego jest znacznie więcej.
Zalety leasingu zwrotnego z punktu widzenia leasingobiorcy:
- Możliwość dalszego korzystania ze środka trwałego (czyli np. samochodu).
- Po zakończeniu umowy środek trwały może nadal pozostać w firmie (leasingobiorca może znów stać się jego właścicielem).
- Firma zyskuje większą wiarygodność kredytową.
- Leasing może zapewnić dodatkowe korzyści podatkowe.
- Firma może poprawić bilans w sprawozdaniu finansowym.
Korzyści z leasingu po stronie leasingodawcy
Z uwagi na ułatwioną logistykę drugiej stronie transakcji również opłaca się zawrzeć umowę o leasing zwrotny. Co to znaczy w przypadku samochodu? Otóż w praktyce finansujący nie musi zajmować się transportem samochodu ani jego przechowywaniem. Przedmiot umowy przez cały czas pozostaje pod kontrolą korzystającego, czyli na przykład w garażu firmy transportowej. W związku z tym leasingodawca nie ponosi dodatkowych kosztów i może skupić się jedynie na przygotowaniu umowy zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Ponieważ dostawcą i korzystającym jest ten sam klient, leasingodawca nie musi samodzielnie kupować samochodu, a jednocześnie zyskuje gwarantowaną transakcję wynajmu.
Czym się różni leasing operacyjny od zwrotnego?
Od klasycznego leasingu leasing zwrotny różni się tym, że dostawcą przedmiotu umowy jest korzystający, a pierwszy etap transakcji wymaga przeprowadzenia transakcji sprzedaży (ang. sale). Tak więc jest to rozwiązanie dla firm, które dysponują aktywami o znacznej wartości, np. samochodem dostawczym, samochodem ciężarowym czy pojazdem budowlanym. Przy leasingu operacyjnym właścicielem przedmiotu jest leasingodawca, który następnie przekazuje go leasingobiorcy w użytkowanie w zamian za uiszczanie rat leasingowych. Dlatego jest to dobre rozwiązanie dla firm, które chcą szybko i bez zaciągania kredytu nabyć środek trwały, czyli np. samochód osobowy. W odróżnieniu od leasingu zwrotnego nie występuje tutaj przeniesienie prawa własności (może do tego dojść po zakończeniu umowy).
Kwestia tego, czym się różni leasing zwrotny od operacyjnego, zależy również od zasad przyjętych przez strony transakcji. Drugi etap leasingu zwrotnego (ang. lease back) może bowiem odbywać się według zasad leasingu operacyjnego lub finansowego. Zachodzą wówczas istotne różnice prawne i podatkowe, co obrazuje poniższa tabela.
| Rodzaj leasingu | Operacyjny | Finansowy |
|---|---|---|
| Okres obowiązywania umowy | Co najmniej 40% normatywnego czasu amortyzacji środka trwałego, co najmniej 5 lat dla nieruchomości podlegających odpisom amortyzacyjnym | Bez ograniczeń, lecz zazwyczaj nie krótszy niż 6 miesięcy i nie dłuższy niż 10 lat |
| Cel transakcji | Używanie środka trwałego lub wartości niematerialnych i prawnych | Zakup oraz używanie środka trwałego lub wartości niematerialnych i prawnych |
| Odpisy amortyzacyjne | Po stronie leasingodawcy | Po stronie leasingobiorcy |
| Koszty uzyskania przychodu | Opłata wstępna, rata leasingowa, koszty związane z eksploatacją przedmiotu umowy | Odpisy amortyzacyjne, część odsetkowa raty leasingowej, koszty związane z eksploatacją przedmiotu umowy |
| Podatek VAT | Doliczany do raty leasingowej | Naliczany w całości na początku |
| Przeniesienie własności na leasingobiorcę | Możliwe po zakończeniu umowy | Automatycznie po zapłacie ostatniej raty |
Leasing zwrotny – księgowanie
W ewidencji księgowej leasingu zwrotnego bierze się pod uwagę dwie transakcje: sprzedaż aktywów, a następnie oddanie ich w leasing. Sposób księgowania drugiego etapu zależy od tego, czy umowa nosi znamiona leasingu finansowego czy operacyjnego.
Pierwszy etap – sprzedaż składnika majątku (trwałego lub obrotowego)
Jeśli chodzi o leasing zwrotny, księgowanie pierwszego etapu przebiega analogicznie jak ewidencja klasycznej umowy sprzedaży. Dla środka trwałego (czyli na przykład samochodu osobowego) księgowanie wygląda następująco:
Wartość środka trwałego brutto – Wn konto “Pozostałe rozrachunki”.
Wartość środka trwałego netto – Ma konto “Pozostałe przychody operacyjne”.
Kwota VAT – Ma konto “Rozrachunki publicznoprawne – VAT”.
oraz
Cena nabycia lub wytworzenia środka trwałego – Wn konto “Pozostałe koszty operacyjne” i Ma konto “Środki trwałe” lub “Środki trwałe w budowie” (kwota netto).
Leasingobiorca (czyli właściciel i zbywca środka trwałego) wykazuje jedynie zysk lub stratę ze sprzedaży.
Drugi etap – oddanie składnika majątku w leasing
Na tym etapie postępowanie zależy od tego, na jakich zasadach przebiega leasing zwrotny. Księgowanie leasingu operacyjnego różni się bowiem od księgowania leasingu finansowego.
Ewidencja leasingu operacyjnego (u korzystającego)
Jak wynika z naszej tabeli, w przypadku leasingu operacyjnego leasingobiorca może ująć w koszty uzyskania przychodu opłatę wstępną, całe raty leasingowe (część kapitałową i odsetkową), a także koszty związane z eksploatacją przedmiotu umowy. W zależności od formy prawnej działalności przedsiębiorstwo może w ten sposób pomniejszyć podatek dochodowy CIT lub PIT.
W przypadku leasingu operacyjnego podatek VAT w stawce 23% doliczany jest do każdej raty leasingowej, a leasingobiorca ma prawo odliczyć podatek w całości. Leasing zwrotny samochodu to szczególna sytuacja, w której przedsiębiorca może odliczyć jedynie 50% podatku VAT, jeżeli samochód używany jest w sposób mieszany (czyli do prowadzenia działalności gospodarczej i do celów prywatnych). W razie gdy samochód służy wyłącznie do celów działalności gospodarczej przedsiębiorca może odliczyć 100% VAT, jednak wówczas musi dopełnić dodatkowych formalności, tj. zgłosić pojazd do urzędu skarbowego, prowadzić kilometrówkę oraz sporządzić regulamin użytkowania pojazdu.
Gdy zachodzi operacyjny leasing zwrotny, księgowanie zależy od ceny sprzedaży i wysokości opłat leasingowych. Jeżeli ceny te odpowiadają cenom rynkowym, wówczas zysk lub strata ze sprzedaży wpływają na wynik finansowy okresu sprzedaży leasingobiorcy. Dotyczy to również sytuacji, gdy cena sprzedaży składnika majątku jest wyższa od rynkowej, ale niższa od jego wartości bilansowej, a także gdy raty leasingowe są niższe niż rynkowe i nie rekompensują straty poniesionej przy sprzedaży przedmiotu.
W razie gdy stratę poniesioną przy sprzedaży rekompensują opłaty leasingowe (niższe od rynkowych), wówczas stratę należy rozliczyć w czasie i odpisywać w kosztach przez okres trwania umowy o leasing zwrotny. Księgowanie wygląda wówczas następująco:
Ewidencjowanie straty: Wn konto “Pozostałe rozliczenia międzyokresowe”, Ma konto “Pozostałe przychody operacyjne”.
Ewidencjonowanie kosztów proporcjonalnie do opłat leasingowych: Wn Konto “Koszty działalności”, Ma konto “Pozostałe rozliczenia międzyokresowe”.
Jeżeli cena sprzedaży przedmiotu leasingu jest wyższa od rynkowej, wówczas nadwyżkę należy rozliczyć w czasie przez czas trwania umowy (zmniejszając opłaty leasingowe) i księgowanie przebiega w ten sposób:
Ewidencjonowanie nadwyżki od ceny rynkowej: Wn konto “Pozostałe koszty operacyjne”, Ma konto “Rozliczenie międzyokresowe przychodów”.
Rozliczanie opłat leasingowych: Wn konto “Rozliczenia międzyokresowe przychodów”, Ma konto “Koszty działalności”.
Ewidencjonowanie leasingu zwrotnego finansowego (u korzystającego)
W przypadku leasingu finansowego przedsiębiorca ma prawo pomniejszyć podatek dochodowy o część odsetkową raty leasingowej oraz dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Podatek VAT naliczany jest z góry przy pierwszej racie, przy czym stawka podatku zależy od rodzaju składnika majątkowego – zazwyczaj jest to 23%. Przedsiębiorca będący płatnikiem VAT może odliczyć podatek w całości, chyba że chodzi o leasing zwrotny na samochód wykorzystywany w celach mieszanych – w tym przypadku można odliczyć jedynie 50% podatku VAT.
Jeśli chodzi o finansowy leasing zwrotny, księgowanie zysku lub straty wygląda następująco:
Strata: Wn konto “Pozostałe rozliczenia międzyokresowe” oraz Ma konto “Pozostałe przychody operacyjne”.
Zysk: Wn konto “Pozostałe przychody operacyjne” oraz Ma konto “Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.
Wartość bilansowa przedmiotu leasingu zostaje powiększona o zysk ze sprzedaży lub pomniejszona o stratę ze sprzedaży. Obliczona w ten sposób wartość początkowa przedmiotu umowy stanowi podstawę do wyliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych.
Leasing zwrotny interpretacja ogólna
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-201/18 Mydibel z dnia 27 marca 2019 kwestionuje prawo do rozliczania podatku VAT w transakcjach leasingu zwrotnego. Według TSUE tego typu transakcje należy rozpatrywać jako jedną transakcję (usługę finansową), która ma na celu zwiększenie płynności finansowej przedsiębiorca. Co ważne, usługi finansowe podlegają przedmiotowemu zwolnieniu z podatku VAT, więc nie dają prawa do odliczenia podatku VAT. Jeśli chodzi o polski leasing zwrotny, interpretacja ogólna jeszcze się nie pojawiła. Krajowa Informacja Skarbowa wydała natomiast interpretację indywidualną (0113-KDIPT1-212.44.2023.1JSZ), w której stwierdzono, że umowa sprzedaży przedmiotu leasingu oraz oddanie przedmiotu leasingu do używania to dwie odrębne transakcje podlegające opodatkowaniu VAT. W związku z tym faktury dokumentujące dostawę przedmiotu leasingu zapewniają prawo do pomniejszenia podatku należnego.
Leasing zwrotny samochodu – dla kogo?
W przypadku leasingu operacyjnego firma może zyskać nowy pojazd bez ponoszenia jednorazowo wysokiego kosztu zakupu czy zaciągania kredytu w banku. Tymczasem leasing zwrotny na samochód to dobre rozwiązanie dla firm, które dysponują już własną flotą samochodową i pojazdami o dużej wartości. Dzięki pozyskanym w ten sposób środkom firma może podreperować swój budżet. Jest to szczególnie korzystne w sytuacji, gdy firma musi spłacić wysoką kwotę zobowiązania (np. wobec banku, urzędu skarbowego lub pracowników), by odzyskać płynność finansową. Leasing zwrotny samochodu może opłacać się również tym przedsiębiorcom, którzy chcą rozwijać swoją działalność i w związku z tym potrzebują dodatkowych środków na zakup maszyn i urządzeń czy na budowę hali magazynowej.
Leasing zwrotny bez BIK w IFL S.A.
Przy udzielaniu leasingu zwrotnego firmy leasingowe biorą pod uwagę historię kredytową klienta, sprawdzając go w najważniejszych rejestrach: Biurze Informacji Kredytowej, BIG Info Monitor oraz Krajowym Rejestrze Długów. W związku z tym takie rozwiązanie może być niedostępne dla osób, które zalegają z płatnościami wobec banku, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych czy innych wierzycieli. Jednak Internetowy Fundusz Leasingowy S.A. podejmuje decyzję o przyznaniu leasingu niezależnie od historii kredytowej. Leasing zwrotny bez BIK jest zatem możliwy – wystarczy sprawdzić naszą ofertę korzystając z internetowego kalkulatora leasingu i umówić się na kontakt. W przypadku leasingu zwrotnego można uzyskać finansowanie nawet na 6-letnie samochody, zaś okres leasingowania może wynosić do 4 lat.
Więcej informacji na temat leasingu zwrotnego samochodu w IFL można uzyskać poprzez:
- telefon 1: +48 123 120 456
- telefon 2: +48 575 202 626
- telefon 3: +48 576 099 394
- e-mail: biuro@iflsa.pl
- adres: ul. Szlak 20/8, 31-153 Kraków
