Czasami pod wpływem nieoczekiwanego zastrzyku finansowego przedsiębiorca chce wcześniej uregulować wszystkie zobowiązania, w tym pozostałe raty za leasing samochodu. Innym razem przedsiębiorca przestaje potrzebować przedmiotu leasingu lub chce wymienić go na nowy. Pozostaje jednak pytanie, czy leasing można spłacić szybciej i czy takie rozwiązanie jest w ogóle korzystne dla leasingobiorcy?
Wcześniejsze zakończenie umowy leasingowej – z jakich powodów?
Kiedy przedsiębiorca może zastanawiać się nad wcześniejszym zakończeniem współpracy z firmą leasingową? Powody mogą być skrajnie różne. Czasami przedsiębiorca znajdzie się w trudnej sytuacji finansowej, w której zaczyna mu brakować na podstawowe opłaty, w tym raty leasingu. Lub wprost przeciwnie – przedsiębiorca prosperuje tak dobrze, że zaczyna brać pod uwagę uregulowanie wszystkich zobowiązań, w tym właśnie rat leasingowych. Zdarza się również, że leasingobiorca decyduje się na wcześniejszy wykup samochodu z leasingu, ponieważ chce jak najszybciej zostać pełnoprawnym właścicielem pojazdu. Lub na odwrót – przedsiębiorca nie potrzebuje już leasingowanego samochodu (np. ze względu na zakończenie lub rozwój działalności) i zwyczajnie chce się pozbyć zalegającego pojazdu.
Rozwiązanie umowy leasingowej z winy leasingobiorcy
W tym artykule skupiamy się na kwestii, czy można wcześniej spłacić leasing, a nie na zakończeniu umowy z winy leasingobiorcy. Warto jednak wiedzieć, że istnieje również taka możliwość. Otóż w przypadku rażącego naruszenia warunków umowy leasingowej (czyli np. zaległości w płaceniu rat) leasingodawca może wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym. Przy takim scenariuszu leasingobiorca musi spłacić pozostałe raty wraz z odsetkami, zwrócić przedmiot leasingu, a także uiścić opłatę manipulacyjną. Warto zatem uważnie przestudiować OWUL (Ogólne Warunki Umowy Leasingowej) i sprawdzić, w jakich przypadkach leasingodawca może wypowiedzieć umowę i jakie wiążą się z tym opłaty.
Wcześniejsza spłata leasingu w związku z utratą przedmiotu umowy
Zdarza się i tak, że przedsiębiorca traci pojazdu w wyniku kradzieży lub szkody całkowitej spowodowanej np. pożarem lub wypadkiem komunikacyjnym. W tej sytuacji umowa automatycznie wygasa, a korzystającego czeka wcześniejsza spłata leasingu, czyli uiszczenie wszystkich pozostałych rat leasingu pomniejszonych o dyskonto (czyli różnicę pomiędzy aktualną a przyszłą wartością przedmiotu). Jest jednak dobra wiadomość – ubezpieczenie OC i AC może w całości pokryć szkodę, a ewentualna nadwyżka może trafić na konto korzystającego. Jeżeli odszkodowanie będzie niższe niż suma pozostałych rat, wówczas leasingobiorca musi pokryć różnicę.
Czy można “zwrócić” przedmiot leasingu finansującemu?
Jest i trzeci scenariusz: przedsiębiorca nie potrzebuje już przedmiotu leasingu i chce “zwrócić” go finansującemu. Powody mogą być różne. Przykładowo leasingobiorca zamyka firmę i nie potrzebuje już samochodu dostawczego, który stanowił przedmiot leasingu. Przedsiębiorca może również rozwijać działalność i potrzebować większego lub nowszego samochodu. W tej sytuacji nie interesuje go wcześniejszy wykup samochodu z leasingu, a jedynie możliwość szybkiego zamknięcia umowy i skorzystania z innej oferty leasingu. Niestety zwrócenie przedmiotu leasingu nie zawsze będzie możliwe, ponieważ OWUL mogą wykluczać wypowiedzenie umowy w trakcie jej trwania (z inicjatywy leasingobiorcy).
W OWUL może znajdować się również zapis o możliwości wcześniejszego zakończenia umowy na wniosek leasingobiorcy, jednak trzeba wówczas zaakceptować sposób rozliczenia zaproponowany przez leasingodawcę. W tej sytuacji wcześniejsza spłata leasingu będzie uzależniona od wielu zmiennych, takich jak:
- minimalny okres obowiązywania umowy,
- wysokość kwoty pozostałej do spłaty,
- wartość rynkowa przedmiotu umowy,
- sposób rozliczania rat pozostałych do końca umowy,
- zysk leasingodawcy ze sprzedaży przedmiotu umowy.
Czy wcześniejszy wykup samochodu z leasingu jest możliwy?
Jest i czwarty wariant zakończenia umowy leasingowej przed terminem. W tym scenariuszu przedsiębiorca chce nabyć leasingowany samochód na własność jeszcze przed zakończeniem umowy (oczywiście zamiast samochodu może to być inny przedmiot, np. maszyna produkcyjna). Tutaj wcześniejsza spłata leasingu będzie uzależniona od tego, czy mamy do czynienia z leasingiem finansowym czy operacyjnym. Czy w obu przypadkach jest to możliwe? I czy wcześniejsza spłata zawsze będzie korzystna dla leasingobiorcy?
Czy można wcześniej spłacić leasing finansowy?
W leasingu finansowym wcześniejszy wykup przedmiotu zazwyczaj jest możliwy na każdym etapie, ponieważ nie występuje tutaj minimalny czas trwania umowy. Warto jednak jeszcze raz przeczytać OWUL, ponieważ firma leasingowa może zastrzegać sobie prawo do zakończenia umowy dopiero po upływie pewnego okresu (np. 6 miesięcy). W przypadku leasingu finansowego wcześniejszy wykup samochodu z leasingu sprowadza się do uregulowania pozostałych rat pomniejszonych o dyskonto. Każda firma stosuje własne zasady naliczania dyskonta, jednak w dużym uproszczeniu chodzi o pomniejszenie rat o część odsetek. Dodatkowo przedsiębiorca musi uiścić opłatę manipulacyjną z tytułu wcześniejszego zakończenia umowy, przy czym w przypadku wykupu przedmiotu umowy opłaty są zazwyczaj wyższe niż przy wcześniejszej spłacie bez wykupu.
Wcześniejsza spłata leasingu operacyjnego
Tutaj sytuacja się komplikuje, ponieważ leasing operacyjny wymaga zachowania minimalnego czasu trwania umowy, który powinien wynosić 40% normatywnego okresu amortyzacji (czyli 2 lata dla samochodów osobowych i dostawczych). Wcześniejszy wykup samochodu z leasingu jest zazwyczaj nieopłacalny, ponieważ trzeba wówczas uiścić kwotę w wysokości wartości rynkowej pojazdu. Nie można przy tym uwzględnić już poniesionych kosztów związanych z opłatą wstępną i spłaconymi ratami. Dlatego zdecydowanie lepiej wykupić przedmiot po upływie minimalnego okresu obowiązywania umowy. W tym przypadku leasingobiorca musi uiścić zaległe raty (pomniejszone o część odsetek) oraz kwotę wykupu ustaloną wcześniej w umowie. Ponadto finansujący może naliczyć opłatę związaną z wcześniejszym rozwiązaniem umowy.
Wcześniejsza spłata leasingu a odsetki
Czy można wcześniej spłacić leasing? Tak, jednak nie zawsze jest to opłacalne. Przy wcześniejszej spłacie leasingu korzystający uiszcza pozostałe raty pomniejszone o dyskonto. Każdy leasingodawca stosuje własne zasady dyskontowania rat, przy czym pomniejszanie wynagrodzenia o całość odsetek to bardzo rzadka praktyka. Najczęściej finansujący odlicza jedynie część rat, przy czym sposób przeliczania może być mniej lub bardziej korzystny dla leasingobiorcy. Zwykle odsetki zostają pomniejszone o referencyjne stopy procentowe (WIBOR), ale zdarza się też, że leasingobiorca musi zapłacić odsetki w całości.
Czy wcześniejszy wykup samochodu z leasingu rodzi skutki podatkowe?
Przedsiębiorcy często zastanawiają się, czy przedwcześnie zakończona umowa leasingu rodzi skutki na gruncie podatku dochodowego lub podatku VAT. Otóż indywidualne interpretacje podatkowe sugerują, że wcześniejsza spłata leasingu nie wymaga korygowania wcześniej poniesionych kosztów ani dochodów. Na brak skutków podatkowych w PIT wskazuje m.in. interpretacja indywidualna wydana przez Izbę Skarbową w Bydgoszczy z 10 czerwca 2014 roku, ITPB1/415-352/14/WM. Z kolei interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej z 16 czerwca 2020 roku, 0111-KDIB3-1.4012.241.2020.2.ICZ wskazuje na brak konieczności korygowania podatku VAT odliczonego od rat leasingowych. Można zatem uznać, że wcześniejsze zakończenie umowy leasingowej nie rodzi negatywnych skutków podatkowych ani w podatku dochodowym, ani w rozliczeniach VAT.
Wcześniejszy wykup samochodu z leasingu jest nieopłacalny? Są inne rozwiązania
Zdarza się, że warunki zakończenia umowy przed terminem są skrajnie niekorzystne dla leasingobiorcy. W tej sytuacji przedsiębiorca może “zacisnąć zęby” i dotrwać do końca umowy, a w tym czasie sumiennie uiszczać raty leasingowe. Jednak to wcale nie jedyna możliwość. Leasingobiorca może bowiem skorzystać z możliwości przeniesienia leasingu na inną osobę lub podnająć przedmiot umowy. Jak to działa?
Cesja leasingu
Jeżeli wcześniejsze zakończenie umowy nie wchodzi w grę, warto rozważyć scedowanie praw do korzystania z przedmiotu na inną osobę. Dzięki temu rozwiązaniu przedsiębiorca może przekazać przedmiot umowy osobie trzeciej i nie musi już dłużej się zastanawiać, czy leasing można spłacić szybciej. Trzeba jedynie znaleźć kogoś, kto będzie zainteresowany danym przedmiotem, a następnie uzyskać zgodę od leasingodawcy. Cesja może być niemożliwa, jeśli np. nowy leasingobiorca ma nieuregulowane zobowiązania i złą historię kredytową (firma leasingowa może sprawdzić nowego partnera w bazach BIK, KRD czy BIG InfoMonitor). Ponadto cesja leasingu może wymagać uiszczenia opłaty manipulacyjnej.
Podnajem przedmiotu umowy
Czy leasing można spłacić wcześniej? Tak, jednak przedsiębiorcy nie zawsze dysponują odpowiednimi środkami. Można jednak podnająć przedmiot umowy i tym samym zyskać środki na uiszczanie rat. W tym scenariuszu leasingobiorca musi znaleźć kogoś, kto zechce korzystać z przedmiotu leasingu w zamian za comiesięczne opłaty. Co ważne, podnajmu nie należy zatajać, ponieważ po wykryciu takiej praktyki leasingodawca może rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym. Warto również wiedzieć, że takie rozwiązanie może wiązać się ze zwiększeniem stawki ubezpieczenia OC/AC, a także uiszczeniem opłaty manipulacyjnej.
Czy leasing można spłacić szybciej? Tak, ale…
Czy wcześniejsza spłata leasingu się opłaca? To kwestia z gatunku “to zależy”. Zakończenie umowy przed terminem nie zawsze będzie korzystne dla leasingobiorcy, a każdą sytuację należy analizować indywidualnie. Wszystko zależy od rodzaju leasingu (finansowy czy operacyjny), czasu pozostałego do zakończenia umowy, sposobu dyskontowania rat, wartości rynkowej przedmiotu, ustalonej kwoty wykupu przedmiotu umowy, a także wysokości opłat manipulacyjnych. Zmiennych jest wiele i nie obejdzie się bez wnikliwej lektury OWUL (choć ze szczegółowymi warunkami umowy trzeba zapoznać się jeszcze przed jej podpisaniem). Zawsze jednak warto skontaktować się z leasingodawcą i przedstawić swoją sytuację. Może się okazać, że firma leasingowa zaproponuje inne, korzystne dla obu stron rozwiązanie.