Leasing to szczególna forma transakcji, w której podmiot finansujący (zwany również leasingodawcą) zapewnia podmiotowi korzystającemu (osobie prywatnej lub przedsiębiorcy) dostęp do swojej własności, czyli np. samochodu osobowego. Korzystający może używać przedmiotu umowy w zamian za wynagrodzenie płatne w formie rat leasingowych, które składają się z części kapitałowej oraz procentowej. Istnieją jednak różne rodzaje leasingu, które różnią się warunkami finansowania oraz podmiotami biorącymi udział w transakcji.
Podstawowe rodzaje leasingu w Polsce: operacyjny i finansowy
Leasing operacyjny stanowi ok. 80% wszystkich umów leasingowych zawieranych w Polsce. W leasingu operacyjnym korzystający ma prawo do wykupu przedmiotu umowy po jej zakończeniu. Znacznie mniejszą popularnością cieszy się leasing finansowy, w którym spłata ostatniej raty leasingu jest równoznaczna z przeniesieniem prawa własności na korzystającego. Oba rodzaje leasingu są dostępne głównie dla przedsiębiorców (a także rolników i osób uprawiających wolny zawód), przy czym nie można jednoznacznie stwierdzić, który z nich jest lepszy – wszystko bowiem zależy od specyfiki działalności oraz przedmiotu leasingu. W obu przypadkach umowa leasingowa może dotyczyć środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jednak najczęściej są to środki trwałe (zwykle pojazdy lekkie, samochody ciężarowe oraz maszyny i urządzenia).
Leasing operacyjny – najważniejsze informacje
W leasingu operacyjnym przedmiot dzierżawy pozostaje w aktywach leasingodawcy. Oznacza to, że leasingobiorca nie może dokonywać odpisów amortyzacyjnych w celu zmniejszenia podatku dochodowego. Jest jednak dobra wiadomość – przedsiębiorca może ująć w kosztach uzyskania przychodu całą ratę leasingową (część kapitałową i odsetki), a także czynsz inicjalny (czyli wkład własny) oraz koszty związane z eksploatacją przedmiotu leasingu. W przypadku leasingu operacyjnego stawka VAT wynosi zawsze 23%, przy czym przedsiębiorca nie musi płacić go od razu. Podatek jest bowiem doliczany do każdej raty leasingowej, ponieważ transakcja traktowana jest jako usługa. Inaczej niż pozostałe rodzaje leasingu, leasing operacyjny ma określony przepisami minimalny czas trwania, który wynosi co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji środka trwałego lub wartości niematerialnych i prawnych oraz 5 lat w przypadku nieruchomości podlegającym amortyzacji.
Leasing operacyjny w pigułce:
- minimalny czas trwania umowy wynosi 40% normatywnego okresu amortyzacji,
- odpisy amortyzacyjne po stronie leasingodawcy,
- możliwość ujęcia w KUP opłaty wstępnej, raty leasingowej w całości, kosztów eksploatacji,
- podatek VAT (23%) doliczany do rat leasingowych,
- możliwość wykupienia przedmiotu po zakończeniu umowy,
- kwota wykupu uzależniona od stawki amortyzacji i czasu trwania umowy,
- możliwość wcześniejszej spłaty po zakończeniu amortyzacji.
Leasing finansowy – najważniejsze informacje
W leasingu finansowym przedmiot umowy staje się składnikiem majątku korzystającego, dzięki czemu przedsiębiorstwo może dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Jednak w tym przypadku do kosztów uzyskania przychodu można doliczyć nie całą ratę leasingową, a jedynie odsetki (a także koszty związane z eksploatacją przedmiotu umowy). Inaczej niż w leasingu operacyjnym, leasing finansowy może obejmować dowolny okres, przy czym leasingodawcy rzadko podpisują umowę na czas krótszy niż 6 miesięcy. Leasingobiorca musi również liczyć się z wysokim kosztem początkowym, ponieważ transakcja traktowana jest jako dostawa towaru, więc podatek VAT naliczany jest jednorazowo od całej wartości przedmiotu umowy. Inaczej niż inne rodzaje leasingu, leasing finansowy przenosi prawo własności na leasingobiorcę automatycznie (po spłaceniu ostatniej raty leasingu).
Leasing finansowy w pigułce:
- możliwość zawarcia umowy na krótki okres (np. 12 miesięcy),
- odpisy amortyzacyjne po stronie leasingobiorcy,
- koszty uzyskania przychodu to odpisy amortyzacyjne oraz część odsetkowa raty leasingu,
- podatek VAT naliczany jednorazowo i płatny z góry (możliwy do rozłożenia na raty),
- po zakończeniu umowy przedmiotu umowy staje się własnością leasingobiorcy,
- możliwość wcześniejszej spłaty w dowolnym momencie obowiązywania umowy.
Leasing zwrotny – sprzedaż i leasing w jednym
Podobnie jak wcześniejsze rodzaje leasingu, leasing zwrotny (zwany również leasingiem odwróconym) również jest dostępny tylko dla przedsiębiorców. Leasing zwrotny to transakcja złożona z dwóch etapów. W pierwszym leasingobiorca sprzedaje swój składnik majątku leasingodawcy, natomiast w drugim leasingodawca “wypożycza” ten sam przedmiot leasingobiorcy. W rezultacie firma zyskuje dodatkowe środki pieniężne ze sprzedaży przedmiotu, ale nadal może z niego korzystać. Leasing zwrotny jest zatem dobrym rozwiązaniem dla tych firm, które dysponują wartościowymi aktywami i jednocześnie potrzebują szybkiego zastrzyku gotówki (np. na spłatę zobowiązań, zakup maszyn lub pojazdów, zwiększenie zatrudnienia).
Leasing zwrotny operacyjny
Po sprzedaży składnika majątku drugi etap leasingu zwrotnego może być realizowany zgodnie z zasadami leasingu operacyjnego, czyli jako usługa. Obowiązują tutaj takie same warunki jak przy standardowym leasingu, które zostały omówione na początku artykułu. Ta opcja jest z pewnością korzystniejsza dla firm, które nie chcą ponosić wysokich kosztów początkowych związanych z jednorazowym naliczeniem VAT. Co więcej, leasing operacyjny to dobry sposób na optymalizację podatkową, ponieważ można zaliczyć w koszty całą ratę leasingową, czynsz inicjalny, a także koszty związane z użytkowaniem przedmiotu.
Leasing zwrotny finansowy
Każdy przedsiębiorca musi sam (z pomocą księgowego) zdecydować, który wariant leasingu zwrotnego będzie korzystniejszy dla firmy. Leasing finansowy jest traktowany jako dostawa towarów, w związku z czym faktura wystawiana jest na początku umowy i firma zwykle płaci cały podatek VAT od razu, przy pierwszej racie. Wraz z zakończeniem umowy i spłacie ostatniej raty przedmiot staje się automatycznie własnością leasingobiorcy. Warto również pamiętać, że stawka VAT przy leasingu finansowym jest uzależniona od rodzaju przedmiotu. Jeżeli zatem przedsiębiorca leasinguje np. sprzęt medyczny, wówczas stawka podatku będzie wynosić 8%, a nie 23 % jak w leasingu operacyjnym.
Leasing zwrotny w skrócie:
- składa się z dwóch umów (w świetle Kodeksu cywilnego): sprzedaży i leasingowej,
- dla celów księgowych rozpatrywany jako jedna transakcja,
- korzystający jest jednocześnie dostawcą przedmiotu transakcji,
- wymaga posiadania wartościowych aktywów (np. samochodów, nieruchomości),
- pozwala odzyskać kapitał zamrożony w aktywach firmy,
- przedmiot leasingu cały czas pozostaje w firmie,
- zapewnia szybki dopływ środków, które można przeznaczyć na poprawę płynności finansowej,
- wynajmowanie przedmiotu może zachodzić na zasadach leasingu operacyjnego lub finansowego.
Leasing odnawialny
Według definicji Głównego Urzędu Statystycznego leasing odnawialny to forma transakcji, w której korzystający bierze w leasing wielokrotnie ten sam przedmiot. Jeżeli umowa wygaśnie, wówczas leasingobiorca i leasingodawca podpisują kolejną umowę, w której można zmienić warunki i dostosować je do nowych realiów. Kiedy takie rozwiązanie jest korzystniejsze niż tradycyjne rodzaje leasingu?
Przypuśćmy, że korzystający miał używać przedmiotu przez 4 lata, a ostatecznie przedmiot przestał mu być potrzebny po 2 latach. W przypadku zwykłego leasingu korzystający musiałby czekać do zakończenia umowy lub spłacić przedmiot wcześniej (co nie zawsze jest możliwe lub opłacalne). Tymczasem w leasingu odnawialnym wystarczy, że korzystający nie odnowi umowy na kolejny okres.
Leasing z wykupem lub bez
Niektóre rodzaje leasingu (operacyjny, konsumencki) dają leasingobiorcy prawo wyboru co do wykupu przedmiotu umowy, natomiast w przypadku leasingu finansowego przeniesienie własności jest obligatoryjne. W drugim przypadku leasingobiorca staje się automatycznie właścicielem przedmiotu po uiszczeniu ostatniej raty leasingu. Z kolei przy leasingu operacyjnym może oddać przedmiot lub wykupić go po ustalonej cenie. Co ważne, kwota wykupu zależy od ustaleń pomiędzy stronami umowy i może być zarówno bardzo niska (od zera do kilku procent) lub bardzo wysoka (nawet do 25-60 procent wartości przedmiotu). Leasing z niskim wykupem wiąże się z wyższymi ratami leasingowymi, z kolei przy leasingu z wysokim wykupem koszty miesięczne będą niższe.
Podział leasingu ze względu na strony transakcji: pośredni i bezpośredni
W zależności od liczby podmiotów biorących udział w transakcji można wyróżnić dwa rodzaje leasingu: bezpośredni i pośredni. Pierwszy typ odnosi się do sytuacji, w której stronami są bezpośredni dostawca przedmiotu umowy oraz korzystający. Dla przykładu, leasing bezpośredni może zachodzić pomiędzy producentem samochodu (dealerem samochodowym) a konsumentem.
Z kolei w leasingu pośrednim występują trzy strony transakcji:
- dostawca przedmiotu umowy,
- leasingodawca oraz
- korzystający.
W tej sytuacji leasingodawca (np. firma leasingowa) kupuje przedmiot od producenta lub dystrybutora (czyli np. dealera samochodowego), a następnie udostępnia go korzystającemu. Leasingodawca może specjalizować się w wąskiej grupie przedmiotów (np. samochodach osobowych i dostawczych) lub oferować możliwość wyboru różnych przedmiotów (np. pojazdów lekkich, pojazdów ciężkich i maszyn). Korzystającym w tej transakcji może być zarówno osoba prywatna, jak i przedsiębiorstwo, przy czym wiele leasingodawców współpracuje jedynie z firmami.
Rodzaje leasingu w zależności od tego, kto jest korzystającym
Do 2011 roku stroną korzystającą z przedmiotu leasingu mógł być jedynie przedsiębiorca. Dzisiaj z tej możliwości mogą korzystać także osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Jest to tak zwany leasing konsumencki, który łączy cechy kredytu oraz dzierżawy. Jednak w odróżnieniu od kredytu leasing dla osób prywatnych wiąże się ze znacznie prostszymi formalnościami – czasami wystarczy jedynie mieć przy sobie dowód osobisty. Poza tym leasing nie wymaga dużej zdolności kredytowej, a przy tym nie musi skutkować wpisem do BIK. Co więcej, po zakończeniu użytkowania klient może (lecz nie musi) odkupić przedmiot umowy po ustalonej cenie.
Teoretycznie leasing konsumencki może wziąć również osoba, która prowadzi działalność gospodarczą. Jednak taki leasing jest mniej korzystny niż inne rodzaje leasingu (zwłaszcza operacyjny) ponieważ nie umożliwia optymalizacji podatkowej, czyli zaliczania w koszty rat leasingowych. Zdarza się jednak, że osoby korzystające z leasingu dla firm muszą zawiesić działalność gospodarczą lub odwrotnie – osoby korzystające z leasingu konsumenckiego otwierają działalność gospodarczą. W tej sytuacji trzeba sprawdzić, czy leasingodawca umożliwia przepisanie leasingu odpowiednio na osobę prywatną lub firmę.
Podstawowe rodzaje leasingu – porównanie
Leasing operacyjny, finansowy, zwrotny, a może konsumencki? Osoby prywatne nie mają wyboru – mogą skorzystać głównie z leasingu konsumenckiego w formie pośredniej lub bezpośredniej. Z kolei przedsiębiorcy mają do wyboru leasing operacyjny, finansowy, zwrotny, a także nieco rzadziej spotykane formy finansowania, np. leasing odnawialny. Czym różnią się poszczególne rodzaje leasingów? Chodzi tutaj przede wszystkim o kwestie podatkowe związane z uiszczaniem podatku VAT oraz rozliczaniem podatku dochodowego. W poniższej tabeli porównaliśmy najważniejsze cechy leasingów, co powinno ułatwić wybór każdemu, kto zastanawia się nad taką formą finansowania.
| Cecha | Leasing operacyjny | Leasing finansowy | Leasing zwrotny | Leasing konsumencki |
|---|---|---|---|---|
| Dla kogo | dla przedsiębiorców | dla przedsiębiorców | dla przedsiębiorców | dla osób prywatnych |
| Okres obowiązywania umowy | minimum 40% normatywnego czasu amortyzacji | brak ograniczeń | w zależności od wybranej formy leasingu | brak ograniczeń |
| Cel finansowania | używanie przedmiotu, możliwy wykup przedmiotu | używanie przedmiotu, nabycie przedmiotu | sprzedaż przedmiotu, korzystanie z przedmiotu | używanie przedmiotu, możliwy wykup przedmiotu |
| Prawo własności | po stronie leasingodawcy | po stronie leasingodawcy, po stronie korzystającego po zakończeniu umowy | po stronie korzystającego, następnie po stronie leasingobiorcy, na koniec możliwe odzyskanie prawa własności | po stronie leasingodawcy |
| Podatek VAT | 23%, płatny w ratach leasingowych | naliczany według stawki, płatny jednorazowo z góry | płatny w ratach lub jednorazowo z góry w zależności od wybranej formy leasingowania | doliczany do raty leasingu |
| Koszty uzyskania przychodu | czynsz inicjalny, raty leasingowe (część kapitałowa i odsetkowa), koszty eksploatacji przedmiotu | część odsetkowa raty leasingowej, odpisy amortyzacyjne | jak w leasingu operacyjnym lub leasingu finansowym | nie dotyczy |
Pomoc przy wyborze rodzaju leasingu
Wybór najlepszego rodzaju leasingu do własnych potrzeb nie jest prosty. W związku z tym warto skorzystać ze wsparcia specjalistów od leasingu, np. z Internetowego Funduszu Leasingowego. Nasi doradcy leasingowy, po poznaniu Twoich potrzeb i oczekiwań, z przyjemnością zaproponują najkorzystniejszy rodzaj leasingu. Jesteśmy do Twojej dyspozycji:
- Internetowy Fundusz Leasingowy
- telefon 1: +48 123 120 456
- telefon 2: +48 575 202 626
- telefon 3: +48 576 099 394
- e-mail: biuro@iflsa.pl
- adres: ul. Szlak 20/8, 31-153 Kraków
