Leasing operacyjny samochodu

Leasing operacyjny to popularna forma finansowania działalności gospodarczej, wybierana przez podatników znacznie częściej niż chociażby leasing zwrotny czy finansowy. W ramach leasingu operacyjnego podmiot finansujący zapewnia leasingobiorcy dostęp do przedmiotu leasingu (czyli np. samochodu) bez konieczności wykupywania go. Niniejszy poradnik pomaga zrozumieć leasing operacyjny – co to jest i jak wygląda taka transakcja od strony prawnej i księgowej.

Czym jest leasing operacyjny?

Leasing to forma umowy, w której podmiot finansujący (czyli leasingodawca) przekazuje podmiotowi korzystającemu (czyli leasingobiorcy) prawo do używania przedmiotu umowy przez określony czas i w zamian za uiszczanie płatności w postaci rat leasingowych. Po zakończeniu umowy może dojść do przeniesienia prawa własności przedmiotu, przy czym procedura różni się w zależności od rodzaju leasingu. Można tutaj wyróżnić dwa podstawowe typy leasingu: leasing finansowy oraz leasing operacyjny.

Co to jest leasing operacyjny? Otóż w tym przypadku przedmiot umowy pozostaje własnością leasingodawcy, ale po zakończeniu umowy leasingobiorca ma prawo do jego wykupienia. Inaczej jest w leasingu finansowym, gdzie po zapłacie ostatniej raty przedmiot umowy automatycznie staje się własnością leasingobiorcy.

Umowa o leasing operacyjny – co to znaczy w praktyce?

Leasing operacyjny to bardzo popularne rozwiązanie, dzięki któremu przedsiębiorca może korzystać z przedmiotu umowy bez ponoszenia jednorazowo wysokich kosztów. Warto przy tym mieć na uwadze, że korzystający nie staje się właścicielem danych aktywów i w związku z tym ich użytkowanie obwarowane jest warunkami określonymi w umowie. W poniższej tabeli przedstawiamy najważniejsze cechy leasingu operacyjnego.

Minimalny czas trwania leasingu operacyjnego

Przy leasingu operacyjnym obowiązuje minimalny czas trwania umowy (w leasingu finansowym umowa może być zawarta na dowolny okres). Najczęściej leasing musi trwać co najmniej 40% czasu potrzebnego do zamortyzowania przedmiotu umowy. Amortyzacja to nic innego jak stopniowe zużywanie się środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Dla przykładu, amortyzacja samochodu osobowego wynosi 20%, co oznacza, że samochód “zużywa się” o 20% każdego roku. W rezultacie samochód zamortyzuje się całkowicie po 5 latach (5×20% = 100%). Wynika z tego, że umowę leasingu na samochód trzeba zawrzeć na co najmniej 24 miesiące (40% z 60 miesięcy).

Leasing operacyjny w bilansie

W leasingu finansowym to korzystający wykazuje przedmiot umowy w swoich aktywach trwałych i w związku z tym może dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Tymczasem w leasingu operacyjnym to podmiot finansujący (czyli np. firma leasingowa) ujmuje przedmiot leasingu w swoich aktywach i w związku z tym ma prawo do odpisów amortyzacyjnych. Jednak w praktyce często jest tak, że leasing operacyjny w bilansie staje się finansowym (będąc jednocześnie leasingiem operacyjnych dla celów podatkowych). Dochodzi do tego wówczas, gdy umowa spełnia przynajmniej jeden warunek wymieniony w art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości. Ustawodawca wymienia tutaj takie warunki jak:

1. Zawarcie w umowie zapisu o przeniesieniu prawa własności przedmiotu umowy po jej zakończeniu.
2. Zawarcie w umowie zapisu o możliwości wykupienia przedmiotu umowy (po jej zakończeniu) po cenie niższej niż rynkowa z dnia zakupu.
3. Okres umowy odpowiada znacznej części przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności przedmiotu umowy (przy czym nie może być krótszy niż 3/4 tego okresu).
4. Suma opłat leasingowych (pomniejszona o dyskonto) wraz z kwotą ewentualnego wykupu przedmiotu przekracza 90% wartości rynkowej przedmiotu na dzień zawarcia umowy.
5. Umowa zawiera zapis o zawarciu z korzystającym kolejnej umowy na leasing tego samego przedmiotu lub przedłużania istniejącej na zasadach korzystniejszych niż dotychczas.
6. Możliwość wypowiedzenia umowy z zastrzeżeniem, że wszelkie straty poniesione z tego tytułu przed finansującego pokrywa korzystający.
7. Przedmiot umowy został dostosowany do potrzeb korzystającego i może być używany tylko przez niego (bez wprowadzania znaczących modyfikacji).

Wystarczy zatem spełnienie jednego z powyższych warunków, żeby korzystający uwzględnił leasing operacyjny w bilansie i zaliczył przedmiot umowy do swoich aktywów trwałych. W tej sytuacji podmiot finansujący uwzględnia przedmiot umowy jako inne aktywa finansowe (długoterminowe lub krótkoterminowe).

Leasing operacyjny – księgowanie

Umowa leasingu może być zakwalifikowana jako leasing operacyjny dla celów podatkowych, jeżeli spełnia warunki wymienione w art. 17b ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 23b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Po spełnieniu tych warunków leasing traktowany jest jako usługa objęta stawką podatku VAT 23%. Jeśli chodzi o leasing operacyjny, księgowanie u korzystającego sprowadza się do rozliczania opłat z tytułu umowy leasingowej (opłaty wstępnej, opłaty podstawowej, opłaty za zawarcie umowy) przez cały okres obowiązywania umowy. Opłaty te rozlicza się metodą liniową, w jednakowej wysokości dla poszczególnych miesięcy lub kwartałów, ewentualnie innych okresów sprawozdawczych.

Umowy leasingowe bardzo często dotyczą samochodów osobowych, dostawczych i ciężarowych. Należy przy tym pamiętać, że w przypadku leasingu operacyjnego przedsiębiorca nie ujmuje pojazdu w ewidencji środków trwałych ani nie dokonuje odpisów amortyzacyjnych (takie prawo ma leasingodawca). Może jednak obniżyć podatek dochodowy, zaliczając do kosztów uzyskania przychodu czynsz inicjalny, całą ratę leasingową oraz wydatki związane z użytkowaniem samochodu.

Gdy chodzi o samochodowy leasing operacyjny, księgowanie wydatków musi uwzględnić limit kwotowy obowiązujący od 2019 roku. Otóż przy zakupie samochodu za cenę powyżej 150 tys. złotych (powyżej 225 tys. w przypadku samochodu elektrycznego) można ująć w KUP wydatki tylko do wysokości limitu i proporcjonalnie do ceny auta (limit/wartość samochodu x rata leasingowa). Co więcej, w przypadku samochodu używanego do celów mieszanych wydatki eksploatacyjne (np. paliwo, ubezpieczenie) można ująć w KUP tylko do wysokości 75%.

W przypadku samochodów należy również uwzględnić ograniczenia dotyczące odliczenia podatku VAT – obojętnie czy chodzi o leasing finansowy czy leasing operacyjny. Co to za ograniczenia? Otóż przy korzystaniu z maszyn, urządzeń, pojazdów budowlanych czy samochodów ciężarowych przedsiębiorca będący płatnikiem VAT ma prawo do odliczenia 100% wartości podatku VAT. Jednak jeśli leasing dotyczy samochodu osobowego i przedsiębiorca używa go w celach mieszanych (prywatnie i w ramach działalności gospodarczej), wówczas może odliczyć jedynie 50% VAT (od rat leasingowych, opłaty wstępnej oraz wydatków eksploatacyjnych). Leasing na samochód osobowy pozwala odliczyć VAT w całości, jeżeli pojazd jest używany wyłącznie w ramach działalności gospodarczej, przy czym należy tutaj spełnić trzy warunki:

1. Pojazd musi zostać zgłoszony do urzędu skarbowego za pomocą formularza VAT-26.
2. Przedsiębiorca musi prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu (kilometrówkę).
3. Należy sporządzić regulamin korzystania z samochodu w firmie.

Leasing operacyjny w KPiR

Jak już wspomnieliśmy, w ramach leasingu operacyjnego korzystający ujmuje w kosztach uzyskania przychodu raty leasingowe oraz opłatę wstępną. Koszty te można rozliczać metodą memoriałową lub kasową. Znacznie popularniejsza jest druga metoda, ponieważ koszty rozlicza się w roku ich poniesienia (zgodnie z datą na fakturze). Z kolei w metodzie memoriałowej należy dokonywać podziału kosztów na bezpośrednie (związane bezpośrednio z uzyskaniem przychodu) oraz pośrednie (pozostałe koszty). Koszty bezpośrednie należy zaewidencjonować w tym samym roku podatkowym, w którym uzyskano przychody związane z tymi kosztami. Jeżeli danych kosztów nie można przypisać do określonego przychodu (koszty pośrednie) wówczas ewidencjonuje się je w dniu poniesienia wydatku lub proporcjonalnie do okresu, w którym zostały poniesione (w przypadku gdy koszt obejmuje więcej niż jeden rok podatkowy).

Dzień wystawienia faktury leasingowej jest zarazem dniem poniesienia kosztu, zatem leasing operacyjny w KPiR ewidencjonuje się zgodnie z datą widniejącą na dokumencie. Również opłatę wstępną ujmuje się bezpośrednio w kosztach zgodnie z datą wystawienia faktury. Nie ma przy tym znaczenia, czy przedsiębiorca stosuje metodę memoriałową czy kasową. Po otrzymaniu faktury leasingowej podatnik powinien ująć w kosztach również podatek VAT, przy czym należy sugerować się tutaj datą wystawienia dokumentu (w rejestrze VAT uwzględnia się datę otrzymania faktury). Osoby niebędące płatnikami VAT mogą ująć w kosztach uzyskania przychodu kwotę brutto faktury.

Korzyści z leasingu operacyjnego

Przedsiębiorcy częściej pytają o leasing operacyjny niż finansowy, co wynika między innymi z możliwości optymalizacji podatkowej. W tym przypadku firma może ująć w koszty uzyskania przychodu wydatki poniesione w związku z opłatą wstępną, ratami leasingowymi oraz eksploatacją przedmiotu umowy. Dla porównania, przy leasingu finansowym przedsiębiorca może odliczyć jedynie część odsetkową raty, zaś w operacyjnym rata odliczana jest w całości (przy czym należy mieć na uwadze ograniczenia obowiązujące przy leasingu samochodu osobowego). Jedną z istotnych korzyści z leasingu operacyjnego jest również rozłożenie płatności podatku VAT w czasie. Podatek doliczany jest bowiem do rat leasingowych, więc nie trzeba ponosić jednorazowo wysokiego kosztu jak w przypadku leasingu finansowego.

Wśród innych korzyści z leasingu operacyjnego można również wymienić:

1. Elastyczność przy ustalaniu kwoty wkładu własnego i kwoty wykupu przedmiotu leasingu (zależnie od przyjętej optymalizacji podatkowej).
2. Nieobowiązkowy wykup przedmiotu leasingu. Dzięki temu przedsiębiorstwo może po zakończeniu umowy wziąć w leasing nowe aktywa.
3. Krótki czas realizacji transakcji, co pozwala na szybkie korzystanie z samochodu lub innego przedmiotu umowy.
4. Uproszczone procedury, często bez sprawdzania BIK, KRD i innych rejestrów finansowych. Dzięki temu leasing operacyjny jest osiągalny także dla osób zadłużonych.
5. Brak istotnego wpływu na zdolność kredytową.

Dla kogo leasing operacyjny samochodu?

Leasing operacyjny samochodu to doskonały sposób na odmłodzenie floty pojazdów, dzięki czemu jest to korzystne rozwiązanie w przypadku firm, w których samochód pełni ważną rolę w działalności. Chodzi tutaj m.in. o firmy transportowe, firmy handlowe z własnym zaopatrzeniem, firmy usługowe z dojazdem do klienta czy firmy świadczące usługi wynajmu samochodu z kierowcą. Niemniej na leasingu operacyjnym samochodu może skorzystać każde przedsiębiorstwo, które ma ograniczone możliwości pozyskania zewnętrznego źródła finansowania, np. z uwagi na istniejące zadłużenie lub krótki czas istnienia działalności. Jest to dobra opcja również dla tych firm, którym zależy na ograniczeniu kosztów początkowych. Jeśli chodzi o leasing operacyjny, księgowanie jest korzystniejsze ze względu na możliwość ujęcia w koszty wysokiej opłaty wstępnej oraz rozłożenie płatności podatku VAT w czasie.

Leasing operacyjny – kalkulator

Jak sprawdzić, czy leasing będzie dla firmy opłacalny oraz ile wynoszą rzeczywiste warunki finansowania? Można w tym celu skorzystać z prostych aplikacji dostępnych w internecie. Przedtem należy sprawdzić najważniejsze dane dotyczące umowy o leasing operacyjny. Kalkulator oblicza ratę leasingu na podstawie wartości przedmiotu, okresu finansowania, wysokości wkładu własnego oraz wysokości ewentualnego wykupu. Wysokość raty można również sprawdzić również za pośrednictwem formularza na stronie Internetowego Funduszu Leasingowego S.A: https://iflsa.pl/kalkulator-leasingu/. Wystarczy podać rok produkcji samochodu, wartość pojazdu brutto, okres finansowania, a także swoje dane kontaktowe.

W celu uzyskania szczegółowych informacji można również skontaktować się z Internetowym Funduszem Leasingowym:

• telefonicznie: +48 123 120 456 lub +48 575 202 626 lub +48 576 099 394 lub
• przez e-mail: biuro@iflsa.pl lub
• osobiście w naszym biurze klienta pod adresem ul. Szlak 20/8 w Krakowie.